Ο νέος νόμος για την Παιδεία: ανάσα για τη μεταρρύθμιση

Tου Ηλία Κουσκουβέλη (Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων)
Μετά τη μεταπολίτευση, η Ελλάδα περνάει αυτό το διάστημα την πιο κρίσιμη περίοδο στη σύγχρονη ιστορία της. Οι τωρινές αποφάσεις, οι πράξεις και οι παραλείψεις θα διαμορφώσουν το αύριο της πατρίδας, το μέλλον πολλών γενεών.

Από τη δεκαετία του 1980, η πολιτική προοδευτικά απαξιώθηκε γιατί δεν κατάφερε να δώσει λύσεις. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι πολιτικοί δεν μπόρεσαν να οδηγήσουν τη χώρα ακόμη πιο μπροστά. Είχαν την ευκαιρία, αν αξιοποιούσαν τους συντελεστές ισχύος που διέθετε η Ελλάδα, να την καταστήσουν ένα μικρό, πλην όμως ισχυρό κράτος, ιδιαίτερα σε τομείς, όπως η ναυτιλία, ο τουρισμός, ο πολιτισμός και βεβαίως η παιδεία.

Τώρα είναι απαραίτητο να ξεπεράσουμε με επιτυχία τις δυσχέρειες της οικονομικής κρίσης, να διορθώσουμε τους λάθος χειρισμούς και να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις της κρίσης. Είναι όμως εξίσου σημαντικό να χαράξουμε την πορεία για το μέλλον, να προχωρήσουμε στις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται για να αλλάξουμε την μοίρα του τόπου μας, χωρίς πισωγυρίσματα και συμβιβασμούς, αλλά και χωρίς δογματισμούς ή αδιαλλαξία.
Με αυτό το πνεύμα θεωρώ τις τελευταίες εξελίξεις με την υπερψήφιση του νέου Νόμου για την Ανώτατη Εκπαίδευση θετικές. Ο νέος Νόμος χωρίς να αλλάζει την ουσία και το πνεύμα της μεταρρύθμισης, καθιστώντας την όμως περισσότερο λειτουργική, έδωσε ανάσα στην Ανώτατη Εκπαίδευση που τον τελευταίο χρόνο βρισκόταν σε κώμα. Καμία από τις αλλαγές δεν θίγει την πεποίθηση ότι η ποιότητα των Ελληνικών ΑΕΙ πρέπει να αναβαθμιστεί ή ότι πρέπει να υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας ώστε να θεραπευτούν οι παθογένειες που κληρονομήσαμε από το παρελθόν ή και διαιωνίσαμε με πράξεις ή παραλείψεις μας.
Εκτιμώ ότι ο Νόμος δεν είναι μία «αντιμεταρρύθμιση», αλλά αποτελεί τη γέφυρα που μέσα από την ομαλή λειτουργία των Ιδρυμάτων θα δώσει τη δυνατότητα να περάσουμε από την απαξίωση στην αναβάθμιση του Ελληνικού Πανεπιστήμιου και όλων όσων το υπηρετούν. Ούτε είναι «πλήγμα» στη Δημοκρατία, καθώς η επιδίωξη ευρύτερων συναινέσεων και ο σεβασμός προς τα υφιστάμενα εκλογικά αποτελέσματα αυτοδιοίκητων φορέων ή η ανάδειξη με εκλογές των κοσμητόρων, είναι η ουσία των δημοκρατικών διαδικασιών
Το Πανεπιστήμιο και οι λειτουργοί του έχουν δεχτεί πολλές επιθέσεις. Σε πολλές από αυτές ο φαρισαϊσμός, οι σκοπιμότητες και ο λαϊκισμός περισσεύουν. Πολλοί ψάχνουν να ανακαλύψουν σκελετούς στο ντουλάπι της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Λίγοι όμως αναδεικνύουν το έργο της. Είναι λογικό κάποιο σκάνδαλο να τραβά τα φώτα της δημοσιότητας περισσότερο από ό,τι ένα επιστημονικό επίτευγμα ή μία διάκριση. Είναι όμως και άδικο, καθώς ένα τεράστιο ποσοστό του επιστημονικού και του παραγωγικού δυναμικού της χώρας οφείλει την ύπαρξή του στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο.

Κακώς κείμενα ασφαλώς υπάρχουν. Υπάρχουν όμως και καλώς κείμενα που είναι άγνωστα στο ευρύτερο κοινό. Ας σταματήσουμε λοιπόν να υποσκάπτουμε τα θεμέλια του σπιτιού μας, γιατί κοντεύει να πέσει και να μας πλακώσει. Ένας λαός που αδικεί και ρίχνει ασταμάτητα και άκριτα το ανάθεμα στους θεσμούς που μπορούν να τον στηρίξουν και να τον βγάλουν από την κρίση είναι μάλλον καταδικασμένος.